Salgın nedeniyle yaşanan ekonomik krizi diğer finansal krizlerden ayıran iki önemli husus vurgulanmaktadır. Bunlardan birisi küresel değer zincirlerinde yaşanan kırılmalar diğeri ise hizmet ticaretindeki sert düşüşler.
Covid-19, Çin ile sınırlı olduğunda değer zincirinin
bozulması önemli bir sorunken, salgına dönüşmesi dünya ticaretinde ve özellikle
bazı sektörlerde sert düşüşleri işaret ediyor. Özellikle, elektronik ve
otomotiv ürünleri gibi karmaşık değer zinciri (tedarikçi ağları) bağlantıları ile karakterize
edilen sektörlerde düşüşün çok net olacağı ifade ediliyor.
Örneklenirse, Ford Motor otomotiv firması yetkilileri tarafından yapılan açıklamada, şirketin Avrupa’da tekrar üretime başlama kararı almasının, salgının önümüzdeki haftalardaki seyrine, ulusal operasyonel kısıtlamalara
ve tedarikçi ağlarının çalışma yeteneğine bağlı olduğu belirtildi.
OECD’nin Katma Değerli
Ticaret verilerine göre, elektronik ihracatında yabancı tedarikçilerin payı ABD
için % 10, Çin için % 25, Kore için % 30'dan fazla, Singapur için % 40'tan
fazla, Meksika, Malezya ve Vietnam için % 50'den fazla.
Çin'de başlayan ve Avrupa
ve Kuzey Amerikayı da kapsayan salgın nedeniyle alınan sosyal mesafe önlemi, fabrikaların geçici olarak kapanmasına neden oldu ve önemli
üretim girdilerinin ithalatı kesintiye uğramaya başladı.
Diğer taraftan, Dünya Ticaret Örgütü’nün ticaret tahminlerine dahil olmamakla birlikte, mal ticaretinin gerçekleştirilmesi çoğu zaman hizmet sektörüne bağlıdır. Bu açıdan, mal ticareti, nakliye gibi hizmet sektörlerini doğrudan etkilemektedir.
Ulaşım ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle birçok perakende ve konaklama kuruluşunun hizmetini durdurmak zorunda kalması nedeniyle, hizmet sektörü ticareti COVID-19'dan doğrudan etkilendi.
Diğer taraftan, hizmetler sektörünün bazı alt sektörlerinde ticaret artarak devam ediyor. Salgın nedeniyle, evden çalışma ve evde kalma tedbirleri, insanların sosyalleşme ihtiyacının bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığı ile karşılanmasına yol açtı. Bu durum, talep patlaması olarak nitelendiriliyor.
COVID-19 salgınının, uluslararası ticaret üzerindeki etkisi henüz ticaret verilerinde tam olarak yansımamakla beraber, bazı öncü göstergeler yavaşlamanın kapsamı ve önceki krizlerle karşılaştırılması hakkında ipucu olarak değerlendirilebilir.
Satınalma Yöneticileri Endeksinden (PMI) elde edilen "Yeni İhracat Siparişleri Endeksleri" bu konuda yol gösterici olabilir. Mart ayı için "Yeni İhracat Siparişleri" endeksinin 50 temel değerine göre 43.3'e ve hizmetler sektörü ihracatı endeksinin 35.5'e düşmesinin ciddi bir gerilemeyi işaret ettiği belirtiliyor (JP Morgan).
Kaynaklar: Dünya Bankası
Yayınlayan: OSTİM Dış Ticaret Koordinatörlüğü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder